De perfecte handleiding voor verdriet bestaat waarschijnlijk niet eens. Ook al valt er heel veel over te zeggen, het is twijfelachtig dat er ergens een lijstje bestaat met de perfect passende magische woorden en termen als het over rouwen gaat.
Er zijn nu eenmaal geen goede of juiste woorden die altijd en voor iedereen gelden. En velen die ooit door een rouwproces zijn gegaan, zullen je vertellen dat het niet eens gaat over wat je zegt maar over wat je doet. En het beste wat je in de meeste gevallen kan doen is eerst gewoon zwijgen en luisteren. Het blijft sowieso een evenwichtsoefening tussen de juiste woorden vinden en in je achterhoofd houden dat die juiste woorden misschien niet eens bestaan.
En toch doen woorden er toe. In rouw kunnen woorden helen en verbinden, net zoals woorden muren kunnen optrekken of kwetsen. En meestal begint het bij de angst om de juiste woorden te vinden waardoor mensen bang zijn om het gesprek aan te gaan. Bovendien kunnen ongepaste en offensieve woorden het begin zijn van conflict en vervreemding.
En ondanks alle deze hindernissen blijft de vraag wat we dan wel kunnen zeggen. Het geeft ieder van ons de mogelijkheid om anderen te ondersteunen in hun rouw en niet het risico te lopen om hen nog meer te kwetsen of het verlies te negeren of te minimaliseren.
Voor je je steun gaat aanbieden, misschien een paar overwegingen:
Begin je zin nooit met woorden als “Gelukkig…” of “Je kan nog altijd…”
Statements als deze hebben de neiging om verdriet te minimaliseren. De pijn wordt op deze manier onder de mat geveegd en je vraagt hen om te focussen op het positieve. Iets wat niet echt resoneert met het ervaren van intens verdriet.
Volg diegene diegene die verdriet heeft.
Soms zullen rouwenden zelf komen met bedenkingen, positieve gedachten en nieuwe betekenissen aangaande hun verlies. Dit is heel normaal en constructief. De rouwende mag dat ook doen, jij niet. Gewoon omdat hij of zijn precies weet wat dit verlies voor hem betekent. Ze zijn de enige die zin en betekenis kunnen geven aan hun ervaringen. Volg hen daar gewoon in en geef ondersteuning in wat ze geloven en denken over hun pijn.
Hou rekening met wie je praat. Als je twijfelt, wacht dan gewoon even af. En weet dat wat de ene troostend zal vinden, voor iemand anders heel kwetsend kan overkomen.
Sommige mensen vinden troost in spirituele teksten en anderen denken dat hard roepen de enige manier is om hun verdriet uit te drukken. Waarschijnlijk zijn er slechts weinigen die zich hier in kunnen vinden.
Indien de persoon die je wil troosten goed kent, dan weet je waarschijnlijk wel hoe je hem of haar het beste kunt benaderen en kunnen mooie teksten of flauwe grapjes wat lucht geven aan het proces. Indien dit niet het geval is, hou je dan wat op de vlakte en observeer gewoon hoe het voor de andere werkt.
“Het spijt me te horen van je verlies” is waarschijnlijk de meest gebruikte zin als het over rouwen gaat maar ook dit kan bij mensen verkeerd aankomen. Wees dus gewoon stil, luister en observeer maar vooral: loop niet weg!
