Shakespeare liet Julia ooit zeggen : What's in a name? Als een roos anders zou heten, zou hij niet precies zo lekker ruiken? En dat geldt ook voor onze gevoelens van rouw. Onze relatie tot andere mensen krijgt ook meestal een specifieke benaming toebedeeld. De titels van echtgenoot, vriend, moeder of grootmoeder betekenen uiteraard heel veel voor ons maar uiteindelijk zegt zo een titel weinig of niets over de complexiteit en de gelaagdheid van onze relatie tot de andere. En net om die reden zeggen die titels ook niets over onze gevoelens van rouw op het moment dat we die andere verliezen. Elke relatie is uniek ongeacht de titel die ze draagt. Wanneer we op basis van de titel naar het verdriet van iemand kijken, leidt dit in sommige gevallen tot rouw die niet gezien en erkend wordt.
Dit betekent niet dat de relaties tussen mensen er niet toe doen. Integendeel, veel mensen koesteren terecht de rol die ze mogen spelen in andermans leven met recht en rede. En het verlies van zo een weldoende relatie verliezen kan de wereld op zijn kop zetten. Maar een titel alleen kan de relatie tussen mensen niet exact beschrijven. Gezien alle mensen uniek, geldt dit ook voor hun onderlinge relaties.
We spreken over secundair verlies wanneer het een gevolg is van een eerder ervaren verlies. Cumulatieve rouw is de rouw van mensen die verschillende vormen van rouw voelen opstapelen. Maar er is nog geen term voor het feit dat als we op het moment dat we iemand dierbaar verliezen we het gevoel krijgen dat we niet een maar wel twintig verliezen ervaren door de veelheid aan plekken die andere voor ons invulde.
Als je zelf er goed over nadenkt zullen er maar een beperkt aantal mensen in je leven zijn die zo netjes gepast een enkele specifieke rol spelen voor jou en andersom.
Een echtgenoot kan ook een goede vriend zijn en co-ouder.
Een ouder die je grootste fan is en daarnaast ook altijd klaar staat om je te helpen.
Een tante die dagelijks voor je zorgt maar ook je favoriete lid van de familie is.
Wat een titel exact inhoudt is subjectief en afhankelijk van de individuele relaties, ervaringen en achtergronden. Mijn grootvader was iemand die weinig aanwezig was bij de zondagse bezoekjes. In onze ontmoetingen was ik afwachtend en vol ontzag voor die man die ik eigenlijk niet zo goed kende. Mijn begrip van een grootvader is waarschijnlijk verschillend van de ervaring van mijn neven en nichten die veel meer contact met hem hadden doorheen de week. Ik zal het nooit weten hoe het precies bij hen liep, ik ken alleen maar ons verhaal.
Heel veel mensen hebben een relaties die de traditionele rollen uitdagen. Je kan gedurende een lange tijd een relatie hebben met een partner zonder gehuwd te zijn. Deze relatie kan even intens en verbonden voelen als elke andere. De afwezigheid van een officieel document kan echter er toe leiden dat rouw geminimaliseerd of niet gezien is. Het blijft rouw die in de schaduw stilletjes verder leeft.
Sommige mensen kunnen er op dat moment zelf ook van uitgaan dat ze geen recht hebben op verdriet. Als hun rouw door de maatschappij niet erkend worden, ontzeggen ze zichzelf ook vaak het recht om hun verdriet te uiten en steun te mogen voelen. Een warm pleidooi om aandacht en respect te hebben voor alle verdriet dat met ons gedeeld, welke geur of kleur het ook in onze heeft. Wat wij ervan denken doet er niet echt toe. We kunnen alleen maar met een open blik luisteren, ontvangen en blijven zodat de andere kan voelen dat zijn verdriet er echt mag zijn.
