Het klinkt misschien vreemd, een relatie met iemand die overleden is of misschien toch ook niet?
Wij zien relaties meestal als de ontelbare verschillende types van verbindingen tussen mensen. Relaties tussen vrienden, tussen collega’s, tussen familie en bekenden. Het zijn heel nabije relaties of relaties op een afstandje, eenvoudige relaties of relaties die soms ook stress met zich meebrengen. Wat ze wel allemaal gemeen hebben, is dat het relaties tussen levenden zijn. Zo is het toch altijd?
In die zin denken we veelal ook als we rouwen dat de relatie met diegene die we verloren hebben voorgoed tot het verleden behoort. Gedurende de tijd die we samen hebben gedeeld, vulden we een doos met al de dingen die we deelden en nu lijkt die doos ineens voorgoed afgesloten. En natuurlijk kan je die doos dan wel terug open maken om naar het verleden te kijken maar het voelt meteen ook alsof we er nooit meer iets kunnen aan toevoegen. De relatie en al wat er bij hoorde is plots alleen nog maar een herinnering. We kijken terug en voelen ons verbonden met de plekken waar we ooit samen waren en met de dingen waar de andere ook zo dol op was. We kijken in de doos om ons te kunnen herinneren wie die mensen waren toen ze nog leefden en herinneren ons wat ze vertelden en glimlachen dankbaar om het wijze advies dat ze ons gaven.
Doorheen de tijd kom je dan tot besef dat de relatie misschien ook in het heden kan bestaan op het moment dat er boeken, muziek of mensen in ons leven komen die je geliefde ook zou waarderen. Deze subtiele nieuwe connecties kunnen pijnlijk zijn door het feit dat ze in de eerste plaats het gemis wakker maken. Maar het kunnen ook bronnen van troost zijn omdat het verbindingen zijn die je nog steeds kan ervaren in het leven van alledag.
Je zou je kunnen voorstellen hoe je geliefden deze nieuwe dingen in hun leven hadden verwelkomd. Welke films zouden hun aandacht getrokken hebben de voorbije maanden? Wat zouden ze vinden van jouw nieuwe jurk? Welke raad zouden ze je nu geven in lastige kwesties? Misschien kan je naar plekken gaan die ze zo graag wilden zien maar nooit hebben bezocht. Het kan je doen beseffen dat je relatie niet zo maar bevroren is in de tijd of vastgezet in het verleden. Je kan gewoon altijd nieuwe dingen toevoegen aan de doos.
Ondertussen heb ik geleerd dat rouwen ook gaat om een relatie te hebben met diegene die je hebt verloren. Zo niet is het heden slechts een pijnlijke herinnering aan het feit dat ze er niet meer zijn. Je kunt niet blijven staan bij dat verleden in de hoop dat je ooit die oude verbinding weer zal vinden en bij het feit dat het heden alleen maar lijkt te gaan over afscheid en pijn. Het nu herbergt ook heel veel nieuwe mogelijke verbindingen in met je geliefden voor diegene die er wil op zoek naar gaan. Net zoals mensen en relaties veranderen doorheen het leven, zo kunnen mensen en relaties ook groeien en evolueren doorheen de dood. Je moet er alleen naar willen kijken in het nu en niet maar alleen in het verleden.
