Het is ons waarschijnlijk allemaal al eens overkomen maar er met iemand over praten voelt vreemd. Want neen, dit zijn geen tranen voor de persoon die nu overleden is maar tranen voor mijn man die een aantal jaren geleden plotseling overleed of voor mijn grootmoeder die verleden jaar stierf. De kans is klein dat je dit gaat toegeven en in stilte voel je je toch wel een beetje schuldig dat je emoties niet echt bestemd zijn voor diegene waarvan je nu afscheid neemt.
Het gaat een beetjes als volgt: je gaat naar de begrafenis van de grootmoeder van een vriend - die je hoogstens twee keer hebt ontmoet in je leven - en ineens zijn er alleen maar tranen. Niet het heengaan van deze dame, die je slechts oppervlakkig hebt gekend, is de oorzaak van je tranenvloed maar de herinneringen aan de dood van je eigen grootmoeder of de dood van een goede vriend. Je voelt ineens allerlei emoties die je niet had verwacht en daar bovenop ook nog een schuldgevoel omdat je treurig bent om het heengaan van iemand anders. En dan ben je ook nog eens in de war omdat je dit niet echt hebt zien komen.
Elk overlijden is een trigger van verlies en rouw in je verleden. Maar wat is een trigger nu juist? Het is iets in je omgeving dat maakt dat een gevoel dat je ooit hebt gekend weer heel snel naar de oppervlakte kan brengen. Het kan iets zijn dat we zien, ruiken, proeven of horen maar het kunnen ook liedjes zijn, plekken, voedsel, mensen en al die andere dingen die je je kunt bedenken. Onnodig te zeggen dat een begrafenis gevuld is van beelden, geluiden en geuren die je mogelijk doen herinneren aan het verlies van je dierbare.
Hoe ga je daar nu mee om?
Vergeet niet dat deze ervaring compleet normaal is. Je kan je schuldig voelen maar dat ben je niet. We brengen allemaal onze verliesverhalen mee naar een uitvaart, dus de kans is groot dat die mensen die rond je zitten op dat moment een vergelijkbare ervaring hebben.
Wees voorbereid. Het kan zelf lastig zijn om met onze emoties om te gaan net wanneer we halsstarrig proberen ons er van af te sluiten. Je triggers leren kennen kan helpend zijn. Als je weet dat een uitvaart oud zeer naar boven brengt, dan kan je je beter voorbereiden om met deze emoties om te gaan.
Reflecteer op voorhand over je verdriet. Als je weet dat je naar een uitvaart gaat, neem dan even tijd om stil te staan bij diegene die jij verloren hebt. Het zal je helpen om niet overstelpt te geraken door die emoties, die misschien al een tijdje naar de achtergrond waren geschoven.
Plan je ontsnappingsroute. De golf van emoties kunnen te groot zijn om er op dat moment mee om te gaan. Geef jezelf de toestemming om weg te gaan als het te lastig wordt. Ga achteraan zitten en carpool niet met iemand die misschien niet bereid is om samen met jou weg te gaan. Neem even pauze als je dat nodig hebt.
Aanvaard wat je voelt. Laat je schuldgevoelens los over het feit dat je rouwt om je eigen verlies. Het is gewoon prima om dankbaar te zijn voor de mensen die jij mist. Een uitvaart gaat over rouwen. We rouwen samen om diegene die is heengegaan maar brengen ook ons eigen verlies mee. Sta je jezelf die emoties toe.
Neem op je eigen manier afscheid. Als het voelt dat je eigen verdriet het afscheid in de weg staat, neem dan tijd voor je eigen ritueel wanneer je er klaar voor bent. En dat kan om het even welke vorm aannemen: van een stiltemoment thuis tot een bezoek aan het kerkhof op een later moment. Er is geen enkele regel die zegt dat het tijdstip van de begrafenis het enige of het beste moment is om van iemand afscheid te nemen.
