Alles wat bestaat verandert onafgebroken. En meestal staan we daar niet zo bij stil. We beschouwen ons leven als een stabiel iets. En we gaan er van uit dat alles, zoals we dat kennen, zal blijven zoals het is. Maar als we naar de natuur kijken dan zien we dat alles in constante verandering is. Het prille lentegroen bloeit uit tot machtig groen. Om weer langzaam af te sterven in de herfst en te gaan rusten in de winter wachtende op een nieuwe lente. En dat veranderen geldt ook voor ons. Alles wat bestaat verandert onafgebroken. Ieder mensenleven zit boordevol verlies en dus ook vol van afscheid nemen. En ook je omgeving verandert voortdurend. Mensen verhuizen, je kat gaat dood, je verliest je baan, collega’s nemen afscheid en ook je lichaam gaat veranderen doorheen de tijd. Het is de essentie van bestaan: we komen en gaan weer, dingen komen en dingen gaan.
En soms ligt dat afscheid in hele kleine gebeurtenissen: die schoenen die werkelijk zo versleten zijn dat je ze toch wel eens een keertje moet weggooien. Of die paraplu waar je zo aan gehecht was en die je achtergelaten hebt op de trein. Meestal sta je niet al te lang stil bij zo een klein afscheid. Maar soms ervaar je het verlies heel nadrukkelijk. Misschien niet direct maar op het moment dat je het gemis voelt of herinneringen ophaalt bij wat vroeger was. Het is de melancholie die je kan overvallen na een prachtige zomerdag. De leegte die je voelt als het bezoek is vertrokken en alles weer stil wordt in huis.
Het leven is een aaneenschakeling van grote en kleine veranderingen. en verandering impliceert afscheid en verlies. Iets of iemand verliezen waar je mee verbonden was. Afscheid nemen is ook plaats maken voor iets nieuws in sommige gevallen. Een nieuwe baan of een nieuw huis kan je leven aanzienlijk verbeteren en het afscheid zal dan helemaal niet zo zwaar vallen.
In andere gevallen is je nieuwe situatie helemaal niet beter na een verlies. Het voorbijgaan van de dingen blijft in vele gevallen immers een diepe, pijnlijke en rauw les. Je hebt het gevoel dat je erop bent achteruit gegaan of je ervaart je nieuwe situatie als benauwend, eenzaam of beangstigend. Het leven lijkt ineens niet meer de moeite waard om geleefd te worden. Je aandacht wordt in beslag genomen door wat was en je leeft niet meer in het hier en nu.
Het is dan misschien goed om na te gaan of je wel goed afscheid hebt kunnen nemen en of je de pijn van het verlies wel hebt verwerkt. Ook al ligt dat verlies ergens ver in het verleden. Bij een afscheid is er soms een intens verdriet maar we pantseren ons om te voorkomen dat we geraakt worden. Of we proberen het verlies uit de weg te gaan. Alleen door werkelijk afscheid te nemen kan je jouw aandacht weer in het hier en nu mobiliseren en kun je het nieuwe pad in je leven volledig accepteren. Hoe pijnlijk dat soms ook is.
In vele culturen zijn er rituelen om afscheid te nemen. Dat toont aan hoe betekenisvol afscheid nemen is in ons leven. Werkelijk afscheid betekent dat er weer mogelijkheden ontstaan voor een nieuw welkom. Zo niet kunnen we ons niet verbinden met wat zich aandient. Je ziel is voor een deel achtergebleven bij wat niet meer is.
