Het verlies van een huisdier is vaak paradoxaal. Openlijk verdriet hebben om het verlies van je lievelingsdier mag, maar in beperkte mate. Het is immers geen mens en het leven gaat gewoon door. In onze cultuur is er dan helaas ook maar weinig terug te vinden over hoe we moeten omgaan met het verlies van een huisdier: geen precies moment van afscheid en geen rouwrituelen.
Het rouwproces na het verlies van een dier voltrekt zich dan meestal ook in stilte en achter gesloten deuren. Voor veel mensen is dit verlies echter wel erg ingrijpend. En dat gevoel wordt vaak versterkt door de ongevoeligheid van andere mensen. Je hoort dan dingen zeggen als: ‘Het was maar een hond,’ of, ‘je zult je beter voelen als je een nieuwe aanschaft.’ De kans is dan ook groot dat het verdriet niet de kans krijgt verwerkt te worden. Door ruimte te geven aan je verdriet doe je niet alleen recht aan je eigen bestaan maar ook aan de verbinding die jij en je huisdier samen hadden.
En dan is er nog het dilemma rondom huisdieren waar mensen het niet zo vaak over hebben. Het is de vraag wie het huisdier mag houden in het geval van een scheiding of het op een andere manier verbreken van een relatie. In dit geval zal degene die niet de voogdij krijgt, ook moeten rouwen om een huisdier.
Dieren nemen een plek in onze huizen, in onze harten maar ook in onze dagelijkse gewoonten. Ze begroeten ons enthousiast wanneer we thuis aankomen na een werkdag en houden ons gezelschap op de bank of zelfs in bed. Ze bieden een levendig soort gezelschap door te bedelen om eten of door dagelijks met ons te wandelen op een bepaald tijdstip. Een dier verliezen kan ook betekenen dat we niet alleen een bron van onvoorwaardelijke liefde, een belangrijke vriend die voor veiligheid en comfort zorgt, verliezen. Het verlies van een hond kan de dagelijkse routine van het baasje ernstig verstoren. Soms in nog ergere mate dan dat het geval is bij het verlies van de meeste vrienden en familieleden. Voor de hondeneigenaar kan het dagelijkse schema – en zelfs de vakantieplannen – volledig om de behoeftes van hun huisdier draaien.
Rouwen om een huisdier betekent dus ook dat je de afwezigheid van deze kleine of grote interacties elke dag onder ogen zult moeten komen. Bewust zijn van de verandering is al een manier om het omgaan hiermee makkelijker te maken. Een andere strategie is om nieuwe gewoontes te ontwikkelen of bestaande gewoontes aan te passen om je verdriet een plekje te geven.
Elk lid van het gezin zal bovendien op zijn eigen manier omgaan met het rouwen om een dier. Begrip tonen en steun bieden is dan ook heel erg belangrijk. Voor kinderen is het misschien de eerste keer dat ze met zo’n afscheid te maken hebben gehad. Beantwoord dan ook met zorg al hun vragen. Wees oprecht en eerlijk. Leeftijd zegt helemaal niets over de intensiteit van hun verdriet. Ook voor ouderen kan de dood van een huisdier heel erg zwaar wegen. Huisdieren spelen immers als trouw gezelschap soms een grote rol in hun dagelijkse leven.
Elk dier is uniek en onvergelijkbaar met zijn eigen persoonlijkheid en karakter. Pogen om hetzelfde levensverhaal te herhalen door vlug een nieuw dier in huis te halen is dan ook geen goed idee. Het is belangrijk om eerst de dood van je huisdier te accepteren en je herinneringen een speciale plek in je hart te geven.
